หากถามถึงข้าวหอมมะลิที่อร่อยที่สุดในประเทศ แน่นอนว่า ‘ข้าวไดโนเสาร์’ เป็นชื่อที่ถูกพูดถึงมากที่สุดบนโลกโซเชียลในขณะนี้ จนเราเองก็อดใจไม่ได้ที่จะตามหา ซึ่งก็หาไม่ได้ง่ายๆ ตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป จนวันหนึ่งมีโอกาสได้ลองชิมแล้วก็รู้สึกว่า ใช่ มันอร่อยสมคำร่ำลือจริงๆ!!! ซึ่งคนรอบตัวต่างก็เห็นด้วยและติดใจความหอมและสัมผัสนุ่มๆ หนึบๆ ของข้าวหอมมะลิเม็ดขาวอวบที่หุงมาร้อนๆ ทำให้เราประทับใจตั้งแต่คำแรก ความลับของข้าวไดโนเสาร์คืออะไร วันนี้เราจะมาพูดคุยกับคุณ ‘จำนงค์ รุ่งโรจน์นิมิตชัย’ เจ้าของแบรนด์ข้าวไดโนเสาร์กัน



ประสบการณ์ที่สั่งสมมาตั้งแต่เด็กจนเป็นเถ้าแก่โรงสี
“สมัยก่อนคุณพ่อเคยเป็นหลงจู๊หรือเป็นผู้จัดการโรงสีให้คนอื่นเขา ตั้งแต่เด็กๆ เราก็ได้ช่วยงานพ่อ เป็นเสมียนคอยดูข้าว ชั่งข้าว ทำให้เราซึมซับมาเรื่อยๆ และกลายเป็นงานที่เราถนัด จนกระทั่งเรียนจบ เราก็มาซื้อโรงสีเก่าขนาดเล็กๆ ต่อจากเค้า แล้วก็ปรับปรุงมาเรื่อยๆ จากโรงสีขนาดเล็กก็ค่อยๆ เติบโตขึ้นมาทีละนิด จนตอนนี้ก็ทำมา 30 ปีแล้วครับ” จากโรงสีเก่าขนาดเล็กในอำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร ก็ค่อยๆ เติบโตและกลายเป็นโรงสีพงษ์ชัยธัญญาพืช ต้นกำเนิดข้าวไดโนเสาร์นี่เอง



ไขข้อสงสัย ทำไมถึงชื่อ “ไดโนเสาร์” 
หลายคนคงสงสัยว่าทำไมข้าวถึงชื่อว่าไดโนเสาร์ คุณจำนงค์เฉลยให้ฟังด้วยอารมณ์ขันว่า “ก่อนจะชื่อไดโนเสาร์ ก็ผ่านช้างกับมังกรมาแล้วเหมือนกัน แต่ก่อนข้าวที่เราขายจะถูกบรรจุในกระสอบป่าน และมีหยงหรือโบรกเกอร์เอาไปขายให้กับผู้ส่งออก มีอยู่วันหนึ่งหยงเขาก็แนะนำให้หย่อนกา คือกระดาษคล้ายโปสการ์ดขนาดประมาณ 12x15 ซม. เป็นชื่อโรงสีกับโลโก้ลงไปในกระสอบข้าวเพื่อให้เขาจำเราได้ ซึ่งก่อนที่จะใส่กา เราก็ต้องไปขออนุญาตกระทรวงพาณิชย์ เขาก็แนะนำให้เราทำแบรนด์ขึ้นมา ทีแรกก็เสนอรูปช้าง รูปมังกรไป แต่ปรากฏว่ามันซ้ำกับคนอื่น เจ้าหน้าที่เขาก็แนะนำให้เอารูปกับชื่อที่ไม่เหมือนใคร เราเลยถามว่างั้นชื่อไดโนเสาร์ได้มั้ย เขาก็บอกว่าได้ แปลกดี เราก็กลับไปบ้านให้คนรู้จักที่เป็นญาติกันวาดรูปให้ บอกว่าขอรูปไดโนเสาร์ที่มันดูน่ารักๆ หน่อย พอส่งให้กระทรวงพาณิชย์ที่กรุงเทพฯ แล้วมันผ่าน ก็เลยใช้รูปไดโนเสาร์ตัวนี้เลย”





ข้าวหอมมะลิเป็นข้าวนาปี ปลูกได้ปีละครั้ง  
ชื่อเต็มของข้าวหอมมะลิคือข้าวขาวดอกมะลิ ปลูกในนาปี คือปลูกได้เฉพาะฤดูฝนเพราะเป็นพันธุ์ข้าวที่ไวต่อแสง “ข้าวนาปีต้องปลูกให้ตรงตามฤดูถึงจะได้คุณภาพ พอเข้าสู่ฤดูหนาวที่ช่วงแสงสั้นลง ข้าวมันจะรู้เองอัตโนมัติว่าถึงเวลาต้องออกรวงแล้ว แม้จะปลูกต่างกัน 10 วัน ก็เกี่ยวพร้อมกัน ซึ่งโดยปกติข้าวหอมมะลิจะใช้เวลา 170-175 วัน ไม่เหมือนข้าวนาปรังที่ปลูกได้ทั้งปี ครบ 90-100 วันแล้วก็เกี่ยว”

ดินและอายุการเก็บเกี่ยว มีผลต่อคุณภาพข้าว
คุณจำนงค์ยังเล่าให้ฟังด้วยว่า เรื่องของดินก็มีผลต่อข้าวเหมือนกัน “ข้าวหอมมะลิจะปลูกดีในนาทราย อย่างข้าวที่ปลูกในนาทรายแถบภาคอีสานเม็ดจะเรียวและขาวใสกว่า จะไม่อ้วนเท่ากับข้าวหอมมะลิที่ปลูกทางภาคกลางซึ่งเป็นนาดินเหนียว แต่ว่าความหอมเนี่ยจะขึ้นอยู่กับอายุของข้าว ถ้าเราเก็บเกี่ยวในช่วงที่เหมาะสมตามฤดูกาล ในขณะที่ข้าวไม่สุกจนเกินไป เราจะได้ความหอมขึ้นมา รวงของเขาจะเป็นสีเหลืองพลับพลึง เหลืองเหมือนกล้วยอมเขียวนิดๆ แสดงว่าเริ่มเกี่ยวได้แล้ว ถ้าปล่อยให้ข้าวกลายเป็นสีเหลืองน้ำตาลมันจะสุกเกินไป แต่ชาวบ้านหลายคนเกี่ยวในช่วงนี้เพราะจะได้ปริมาณแป้งและได้น้ำหนักที่มากขึ้น”
 

 

คัดเฉพาะข้าวหอมมะลิแท้คุณภาพดี ไม่มีอย่างอื่นผสม
สิ่งที่ทำให้ข้าวไดโนเสาร์พิเศษกว่าข้าวอื่นๆ คือกระบวนการคัดเลือกวัตถุดิบคุณภาพดี อย่างพิถีพิถัน “จริงๆ แล้วต้องเริ่มจากวัตถุดิบที่ดีก่อน เวลาชาวบ้านขายข้าวเปลือกมาให้เรา สิ่งแรกที่ต้องดูคือเป็นข้าวหอมมะลิแท้หรือไม่ มีข้าวพันธุ์อื่นปนมามั้ย จากนั้นก็จะทำการคัดเกรดข้าว โดยคุณสมบัติ 2 ข้อที่ขาดไม่ได้คือความหอมและความนุ่ม เราใช้หม้อหุงข้าวเล็กๆ หุงชิมตรงนั้นเลย เราชิมเองบ้าง เสมียนชิมบ้าง แม่บ้านชิมบ้าง เพราะในสายพันธุ์ข้าวหอมไม่ได้มีแค่ข้าวหอมมะลิ ข้าวปทุมก็หอม ข้าวกข79 ก็หอม ทุกสายพันธุ์จะมีเอกลักษณ์ของตัวเอง ทีมงานของเราจะจำรสชาติข้าวหอมมะลิได้เพราะชิมทุกวัน ชิมแล้วรู้เลยว่าตัวนี้ผ่านหรือไม่ผ่าน” 

ใช้ความเย็นเพื่อรักษาความหอมนุ่ม
พอคัดข้าวเปลือกดีแล้ว อีกขั้นตอนที่สำคัญก็คือการจัดเก็บ “เราจะนำข้าวเปลือกไปเก็บไว้ในถังไซโลแล้วอัดอากาศเย็นและแห้งขึ้นไปจากด้านล่าง เพื่อรักษาอุณหภูมิให้ต่ำกว่า 25-28 องศา ให้ข้าวคงความหอมนุ่ม พอมีออเดอร์มาแล้ว เราถึงปล่อยข้าวจากถังไซโลออกมาสี เราจะไม่สีแล้วกองทิ้งไว้ เพราะการเก็บเป็นข้าวเปลือกจะคงคุณภาพได้ดีกว่า พอสีเสร็จแล้วก็แพ็กขายย่อยทุกวัน วันละ 1-2 คันรถเท่านั้นเอง”



เหตุผลที่ไม่มีขายในห้าง จนกลายเป็น Rare Item
หลายคนพยายามเสิร์ชหาในกูเกิลว่าข้าวไดโนเสาร์ซื้อได้ที่ไหน เพราะมันไม่ได้วางขายตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป “มันเกี่ยวกับปริมาณวัตถุดิบที่ปีนึงเราซื้อข้าวคุณภาพดีมาได้เท่านี้ จริงๆ มีห้างมาชวนหลายเจ้า แต่ด้วยปริมาณของของเรามีจำกัด ตอนนี้ก็ยังคงขายอยู่ในร้านค้าแบบดั้งเดิม บางร้านก็นำไปขายบนออนไลน์อย่าง Shopee หรือ Lazada ซึ่งก็สะดวกกับผู้บริโภค เราเป็นคนทำโรงสี ไม่ได้ชำนาญด้านการขายเท่าไหร่ แต่เราเชื่อว่าถ้าของเรามีคุณภาพ คนชิมแล้วชอบ ข้าวมันก็จะขายตัวมันเอง” 

สุดท้ายนี้คุณจำนงค์อยากฝากถึงผู้อ่านว่า “จริงๆ ความอร่อยของข้าวมันขึ้นอยู่กับความชอบและรสนิยมของแต่ละคน สมมติว่ามี 10 คนชิม แล้วชอบข้าวของผมสัก 2 คน เท่านี้ผมพอใจแล้ว ใครที่ชอบความหอมนุ่ม และรสชาติที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ผมแนะนำข้าวหอมมะลิครับ อยากให้ลองชิมดูว่าข้าวหอมมะลิแท้มีคุณสมบัติถูกใจมั้ย เพราะถ้าข้าวอร่อยแล้วก็ส่งผลให้ทานกับได้อร่อยขึ้นด้วย”