อาการ ‘เดจาวู’ หรือจริงๆ แล้วเรามีพลังจิต!?
ไหนใครเคยเป็นแบบนี้บ้าง พออยู่ดีๆ ก็รู้สึกว่าเห้ย! เหมือนเคยมาสถานที่นี้ เคยคุยกับคนๆ นี้มาก่อน ซึ่งเราเรียกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกันว่า ‘เดจาวู’ จนบางคนอาจคิดว่าเรามีเซ้นส์ หรือพลังจิต แต่จริงๆ แล้วเรื่องนี้ได้มี Akira O’Connor นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูส์ (University of St Andrews) ออกมาเปิดเผยข้อมูลว่าเดจาวูอาจเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสมองส่วนการตัดสินใจ โดยอาจจะไม่ได้เกี่ยวกับพลังจิตแต่อย่างใด
เอ้า!....แล้วทำไมคนเราต้องมี ‘เดจาวู’ ด้วยล่ะเนี่ย?
.jpg)
ทำไมต้องมีอาการ ‘เดจาวู’
เดจาวูเกิดจากหน่วยความจำของสมองที่ถูกเก็บไว้ในสมองกลีบขมับ (Temporal lobe) ซึ่งทำให้เรารับความรู้สึกเกี่ยวกับกลิ่นและเสียง รวมทั้งการประมวลสิ่งกระตุ้นที่ซับซ้อน สมองส่วนนี้ช่วยให้เรารู้สึกหรือรับรู้ถึงประสบการณ์ที่คุ้นเคยได้ โดยมีงานวิจัยที่มีผลการทดสอบพบความเชื่อมโยงเดจาวูกับหน่วยความจำของสมองอยู่ โดยการใช้วีดีโอเกมจากโลกเสมือนจริงใช้กับผู้ทดลอง และสิ่งที่เกิดขึ้นคือผู้ทดลองเกิดอาการเดจาวูที่เป็นเหตุการณ์คล้ายกับในวีดีโอเกมแบบที่เคยดูมาก่อน
ไม่ได้มโน แต่ ‘เดจาวู’ เกิดขึ้นได้จริง
โดยส่วนใหญ่แล้วประมาณ 60-70 เปอร์เซ็น อาการเดจาวูมักเกิดขึ้นบ่อยกับช่วงอายุ 15-25 ปี ซึ่งภาพและเสียงที่เราคุ้นเคยจะไปเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความรู้สึกนั้นได้ อย่างเวลาไปเที่ยว หรือพูดคุยกับใคร แต่กลับรู้สึกคุ้นเคยกับสิ่งเหล่านั้น และความรู้สึกเมื่อเกิดเดจาวูก็จะหายแวบไปอย่างรวดเร็ว แต่อาการนี้ไม่ใช่ว่าไม่เกิดขึ้นกับคนอายุมาก ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นกับคนที่ฝันบ่อย หรือมีความเหนื่อยและเครียด ก็สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน
‘เดจาวู’ ที่อาจเป็นสัญญาณเตือนบอกโรค
อาการเดจาวูมักไม่มีผลเสียต่อสุขภาพก็จริงอยู่ แต่ในบางเคสเดจาวูอาจเป็นสัญญาณเตือนบางอย่างเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบประสาท โดยเฉพาะกับคนที่มีโรคลมบ้าหมูหรือลมชัก เพราะโรคนี้จะมีอาการชักเฉพาะจุดในบริเวณสมองกลีบขมับ ซึ่งเกิดจากการกระจายของกระแสไฟฟ้าทำให้เซลล์ประสาทในสมองทำงานผิดพลาด และไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ รวมถึงไม่สามารถรู้ได้เลยว่าจะมีอาการชักตอนไหน แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะสังเกตไม่ได้ โดยอาการชักในบางคนอาจเกิดเดจาวูขึ้นมาก่อน และรวมไปถึงอาการอื่นๆ ที่สังเกตได้คือ
เอ้า!....แล้วทำไมคนเราต้องมี ‘เดจาวู’ ด้วยล่ะเนี่ย?
ทำไมต้องมีอาการ ‘เดจาวู’
เดจาวูเกิดจากหน่วยความจำของสมองที่ถูกเก็บไว้ในสมองกลีบขมับ (Temporal lobe) ซึ่งทำให้เรารับความรู้สึกเกี่ยวกับกลิ่นและเสียง รวมทั้งการประมวลสิ่งกระตุ้นที่ซับซ้อน สมองส่วนนี้ช่วยให้เรารู้สึกหรือรับรู้ถึงประสบการณ์ที่คุ้นเคยได้ โดยมีงานวิจัยที่มีผลการทดสอบพบความเชื่อมโยงเดจาวูกับหน่วยความจำของสมองอยู่ โดยการใช้วีดีโอเกมจากโลกเสมือนจริงใช้กับผู้ทดลอง และสิ่งที่เกิดขึ้นคือผู้ทดลองเกิดอาการเดจาวูที่เป็นเหตุการณ์คล้ายกับในวีดีโอเกมแบบที่เคยดูมาก่อน
ไม่ได้มโน แต่ ‘เดจาวู’ เกิดขึ้นได้จริง
โดยส่วนใหญ่แล้วประมาณ 60-70 เปอร์เซ็น อาการเดจาวูมักเกิดขึ้นบ่อยกับช่วงอายุ 15-25 ปี ซึ่งภาพและเสียงที่เราคุ้นเคยจะไปเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความรู้สึกนั้นได้ อย่างเวลาไปเที่ยว หรือพูดคุยกับใคร แต่กลับรู้สึกคุ้นเคยกับสิ่งเหล่านั้น และความรู้สึกเมื่อเกิดเดจาวูก็จะหายแวบไปอย่างรวดเร็ว แต่อาการนี้ไม่ใช่ว่าไม่เกิดขึ้นกับคนอายุมาก ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นกับคนที่ฝันบ่อย หรือมีความเหนื่อยและเครียด ก็สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน
‘เดจาวู’ ที่อาจเป็นสัญญาณเตือนบอกโรค
อาการเดจาวูมักไม่มีผลเสียต่อสุขภาพก็จริงอยู่ แต่ในบางเคสเดจาวูอาจเป็นสัญญาณเตือนบางอย่างเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบประสาท โดยเฉพาะกับคนที่มีโรคลมบ้าหมูหรือลมชัก เพราะโรคนี้จะมีอาการชักเฉพาะจุดในบริเวณสมองกลีบขมับ ซึ่งเกิดจากการกระจายของกระแสไฟฟ้าทำให้เซลล์ประสาทในสมองทำงานผิดพลาด และไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ รวมถึงไม่สามารถรู้ได้เลยว่าจะมีอาการชักตอนไหน แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะสังเกตไม่ได้ โดยอาการชักในบางคนอาจเกิดเดจาวูขึ้นมาก่อน และรวมไปถึงอาการอื่นๆ ที่สังเกตได้คือ
- ไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อได้
- มีอาการกล้ามเนื้อกระตุก
- รู้สึกเหมือนกำลังจะเป็นลม
- มีความรู้สึกดีใจหรือโกรธขึ้นมาทันที แบบหาสาเหตุไม่ได้
- ประสาทสัมผัสอ่อนไหวมากขึ้น เช่น การได้ยิน การมองเห็น การรับรส และกลิ่น
ตอนแรกก็คิดว่ามีพลังจิตแต่ที่ไหนได้…สมองดันหลอกกันได้ซะนี่ ไม่ว่าอย่างไรถ้ามีอาการเดจาวู แล้วมีอาการชักร่วมด้วยก็ควรไปพบแพทย์เพื่อรักษาอาการเหล่านี้ต่อไป
