ออกกำลังกายหนักไป เสี่ยงไส้เลื่อนได้นะ

หลายคนคงเคยได้ยินความเชื่อที่ว่า ‘ถ้าไม่ใส่กางเกงใน จะทำให้เป็นไส้เลื่อน’ วันนี้เราจึงได้มาสอบถาม พญ.นรสรา วิทยาพิพัฒน์ ศัลยแพทย์ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง ASIT โรงพยาบาลพญาไท 3 เกี่ยวกับอาการและวิธีดูแลตัวเองยังไงให้ห่างไกลจากไส้เลื่อน ซึ่งความจริงแล้วในทางการแพทย์มีผลวิจัยออกมาชัดเจนว่าไม่เกี่ยวกัน! ไม่ว่าจะใส่หรือไม่ใส่กางเกงในก็ไม่ได้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดไส้เลื่อน แต่ทว่าสาเหตุสำคัญดันเกิดจากใช้ชีวิตอย่างหนักหน่วงที่หลายคนอาจไม่เคยรู้มาก่อน อย่างการออกกำลังกายหนักๆ ซิทอัพเยอะๆ ยกของหนักหนักบ่อย ก็ทำให้มีโอกาสเป็นไส้เลื่อนได้เหมือนกัน



ไส้เลื่อนคืออะไร ทำไมถึงเลื่อน?   
ตรงตัวเลย ไส้เลื่อนเกิดจากอาการที่ลำไส้ไหลเลื่อนออกมานอกช่องท้อง เนื่องจากผนังช่องท้องมีความอ่อนแอ หรือมีรูบริเวณผนังหน้าท้องซึ่งอาจเป็นรูที่มีมาตั้งแต่เกิด หรือเกิดจากพฤติกรรมที่ทำให้มีแรงดันในช่องท้องสูงจนเกิดเป็นรู เช่นการออกกำลังกายหนัก ยกของหนัก การไอเรื้อรัง การเบ่งอุจจาระ เบ่งปัสสาวะ ซึ่งไส้เลื่อนมีอยู่หลายชนิด เรียกแตกต่างกันไปตามตำแหน่งที่เกิดเช่น ไส้เลื่อนขาหนีบ ไส้เลื่อนผนังหน้าท้อง ไส้เลื่อนจากแผลผ่าตัด โดยชนิดของไส้เลื่อนที่พบได้บ่อยที่สุดคือไส้เลื่อนขาหนีบ นับเป็น 75% ของไส้เลื่อนทั้งหมด และพบในผู้ชายได้มากกว่าผู้หญิง เพราะสรีระของผู้ชายจะมีท่อนำอสุจิออกมาบริเวณอัณฑะ ผู้ชายทุกคนจึงมีรูตรงขาหนีบอยู่แล้วนั่นเอง 

อาการไส้เลื่อนเป็นแบบนี้
อาการที่สังเกตได้ชัดคือจะมีความรู้สึกหน่วงและมีก้อนนูนแปลกๆ สามารถผลุบเข้าออกได้บริเวณขาหนีบหรือผนังหน้าท้อง เช่นเวลายืนขึ้น มีการเดินหรือมีการเบ่งก้อนก็จะปูดออกมา แต่พอนอนหรือตื่นเช้ามา ก้อนปูดมักจะหายไป ในผู้ชายหากปล่อยไว้นานจากมีการเลื่อนไปที่ถุงอัณฑะได้ ซึ่งหากไม่รีบรักษาก็มีโอกาสที่ลำไส้จะถูกบีบรัดจนเกิดภาวะขาดเลือด เน่า และเกิดอาการติดเชื้อได้ในที่สุด ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตเลยทีเดียว 

ดูแลตัวเองยังไง ให้ห่างไกล ‘ไส้เลื่อน’ 
คุณหมอแนะนำว่าควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติเพื่อป้องกันภาวะผนังช่องท้องอ่อนแอ เพราะหากผนังหน้าท้องขยาย นั่นหมายถึงผนังหน้าท้องของเราจะอ่อนแอลงด้วย รวมถึงหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เป็นการเพิ่มความดันในช่องท้อง เช่นการยกของหนัก การออกกำลังกายหนักแบบหักโหมจนเกินไป เพราะการเบ่งจะเป็นการเพิ่มความดันในช่องท้องได้ หากมีอาการท้องผูกทำให้ต้องเบ่งอุจจาระ อาการไอเรื้อรัง หรือต่อมลูกหมากโตจนทำให้ต้องเบ่งปัสสาวะเป็นเวลานาน ควรรีบแก้ไขด่วนๆ 

รู้แบบนี้แล้วผู้ชายสายสตรองที่ชอบยกเวทหนักๆ เพื่อปั๊มกล้าม หรือการออกกำลังกายที่ใช้แรงเบ่งเยอะ ก็ไม่ควรหักโหมจนเกินไป ที่สำคัญหากพบอาการผิดปกติ คลำเจอก้อนบริเวณขาหนีบหรือท้อง รู้สึกหน่วงบริเวณขาหนีบ 2-3 วันแล้วไม่หาย อย่าอายที่จะไปพบแพทย์ เพราะหากปล่อยทิ้งไว้อาจเกิดอันตรายถึงชีวิตได้