สาวๆ ต้องฟัง ! จะเกิดอะไรขึ้น? เมื่อร่างกายขาดธาตุเหล็ก
ธาตุเหล็กเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงในภาวะที่เรามีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะโลหิตจางตามมาได้ ว่าแต่…ทำไมผู้หญิงควรต้องระวัง! คำตอบก็คือ ธาตุเหล็กมีความสำคัญกับเพศหญิง เพราะผู้หญิงมีโอกาสสูญเสียธาตุเหล็กในร่างกายมากกว่าผู้ชาย อย่างการมีประจำเดือนมามาก ซึ่งเฉลี่ยแล้วต่อเดือนผู้หญิงจะเสียเลือดส่วนนี้ไปประมาณ 50 มิลลิลิตร หรือเท่ากับสูญเสียธาตุเหล็กไปประมาณ 15-30 มิลลิกรัมต่อเดือน ซึ่งถือว่าเยอะมากเลยทีเดียว
.jpg)
ทำไม? ‘ธาตุเหล็ก’ ถึงสำคัญ
อย่างที่บอกว่าธาตุเหล็กมีบทบาทสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดง โดยภายในเม็ดเลือดแดงจะมีสารชนิดหนึ่งที่ทุกคนรู้จักเป็นอย่างดี คือ ฮีโมโกลบิล ซึ่งทำหน้าที่ในการนำออกซิเจนจากปอดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายเรา ดังนั้นเมื่อร่างกายขาดธาตุเหล็กจะทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง ประสิทธิภาพการทำงานของกล้ามเนื้อและสมองลดลงและมีการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
รู้ได้อย่างไร…ค่าเท่าไหร่ถึงเพียงพอ
โดยปกติแล้วคนเราควรจะได้รับธาตุเหล็กประมาณ 15 มิลลิกรัมต่อวัน หรือ 10 มิลลิกรัมต่อวัน ในกลุ่มของคนที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป แต่ในกลุ่มที่มีแนวโน้มจะสูญเสียธาตุเหล็กได้มากกว่า อย่าง คนที่ไม่ค่อยบริโภคเนื้อสัตว์ คนท้อง หรือคุณแม่ที่ให้นมลูกอยู่ ร่างกายจะต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้นเพื่อการสร้างเม็ดเลือดแดง แต่ประเด็นคือ แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่าตอนนี้เราขาดธาตุเหล็กอยู่หรือเปล่า
ตรวจวัดปริมาณธาตุเหล็ก...ใช้ตัวเลขเพื่อชี้ชัด
วิธีการนี้จะทำให้เรารู้ว่าเราขาดธาตุเหล็กไปมากน้อยแค่ไหน เพราะเป็นการตรวจโดยใช้ผลเลือดเข้าแล็ปเพื่อวิเคราะห์ การตรวจนี้จะมีความน่าเชื่อถือและมีตัวเลขให้เห็นชัดเจน ซึ่งจะทำให้เรารู้ว่า ร่างกายของเรามีธาตุเหล็กขาดหรือเกินในปริมาณเท่าไหร่ เพราะบางครั้งหากเราไม่รู้ปริมาณธาตุเหล็กในร่างกาย และเผลอไปกินอาหารที่ให้ธาตุเหล็กสูงเกินความจำเป็นของร่างกาย ก็อาจจะส่งผลถึงการทำงานของตับได้ นอกจากนี้การไปบริจาคเลือดก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะทำให้เราทราบว่าเราขาดธาตุเหล็กหรือเปล่าเพราะการบริจาคเลือดจะมีขั้นตอนของการทดสอบความเข้มข้นของเลือดเพื่อประเมินเบื้องต้นว่าเรามีภาวะโลหิตจางหรือไม่
ปรึกษาหมอสูติ…เพื่อรักษาและหาสาเหตุร่วม
เมื่อมาดูอัตราการเกิดภาวะการขาดธาตุเหล็กในผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ 15-45 ปี และกลุ่มผู้หญิงตั้งครรภ์ มีภาวะโลหิตจางสูงถึงร้อยละ 30 ซึ่งการเสียเลือดเรื้อรัง เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของผู้หญิง เช่น ภาวะประจำเดือนมามากในผู้หญิงวัยเจริญเติบโต มีแผลและเนื้องอกในทางเดินอาหาร ซึ่งทำให้เสียเลือดมาก ร่างกายไม่สามารถนำธาตุเหล็กกลับมาใช้ใหม่ได้ทำให้เกิดภาวะขาดธาตุเหล็ก ดังนั้นการไปพบสูตินารีแพทย์จะช่วยในการหาสาเหตุและวางแผนการรักษาได้ถูกต้องและเหมาะสม
ใช้ธาตุเหล็กทดแทน…วิธีแก้จากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ในเคสที่เมื่อตรวจวัดปริมาณธาตุเหล็กแล้วแพทย์วินิจฉัยว่าอยู่ในภาวะที่ขาด ขั้นตอนที่ตามมาคือต้องหาสาเหตุว่าทำไมถึงขาด ขาดมากน้อยแค่ไหน เพื่อหาวิธีการรักษา ซึ่งอาจจะใช้การทานยาเพื่อเสริมปริมาณธาตุเหล็กให้เพียงพอต่อร่างกาย โดยมีทั้งในรูปแบบของยาน้ำและยาเม็ด โดยทั่วไปอาจจะทานแค่ครั้งละ 1 เม็ด 3 เวลาหลังอาหาร ทานติดต่อกัน 3-6 เดือน แต่ทั้งนี้ควรอยู่ในความดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรหามาทานเอง
ปรับพฤติกรรมการกิน…ช่วยเติมปริมาณธาตุเหล็ก
การกินอาหารก็ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สามารถทำได้ง่ายและมีอาหารหลากหลายชนิดที่ให้ธาตุเหล็กสูง ซึ่งจะช่วยเพิ่มปริมาณธาตุเหล็กในร่างกายที่ขาดหายไปให้มีในปริมาณที่เหมาะสมต่อร่างกายของเรา โดยอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น
- ตับหมูและตับไก่ มีปริมาณธาตุเหล็กอยู่ที่ร้อยละ 80 ซึ่งมีปริมาณที่สูงมาก
- เครื่องในสัตว์ (ตับและม้าม) มีปริมาณธาตุเหล็กอยู่ที่ร้อยละ 30-50
- เนื้อสัตว์ที่มีเนื้อแดงทั้งหมด มีปริมาณธาตุเหล็กอยู่ที่ร้อยละ 10-15
- อาหารทะเลก็มีหลากหลายชนิด อย่างเช่น หอยแมลงภู่ หอยนางรม หอยก้าน ซึ่งมีปริมาณธาตุเหล็กอยู่ที่ร้อยละ 1-10
นอกจากนี้สำหรับผู้ที่กินมังสวิรัติ ก็สามารถกินอาหารที่ช่วยเพิ่มธาตุเหล็กได้เหมือนกัน ซึ่งมีปริมาณธาตุเหล็กอยู่ที่ร้อยละ 10-30 ซึ่งถือว่าให้ปริมาณธาตุเหล็กสูงมาก เช่น
- ถั่ว
- ผักใบเขียว
- ผลไม้อบแห้ง เช่น แอปริคอต ลูกเกด
- ยีสต์หมักเบียร์
- สาหร่าย
- กากน้ำตาล
- รำข้าวสาลี
จะเห็นว่าอาหารประเภทที่ให้ธาตุเหล็กได้สูงส่วนใหญ่มักเป็นอาหารที่มีไขมันและสารเกาต์ (กรดยูริก) สูง จึงไม่เหมาะในการรักษาโดยเพิ่มปริมาณการกินอาหารเหล่านี้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง หรือโรคเกาต์ ทางที่ดีที่สุดคือ การปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
การดูแลตัวเองเป็นเรื่องสำคัญสำหรับทุกคน ไม่ใช่แค่เฉพาะสาวๆ เพราะบางครั้งผลกระทบที่เกิดขึ้นอาจรุนแรงกว่าที่คิด รีบตรวจเช็คสุขภาพในวันที่ยังทำได้ ดีกว่าต้องมานั่งรักษาในวันที่สายเกินแก้
สนใจ แพ็กเกจตรวจสุขภาพ คลิก!
สนใจ แพ็กเกจตรวจสุขภาพ คลิก!
