หนึ่งในเรื่องทรมานกาย ทรมานใจของสาวๆ ก็คือการปวดท้องประจำเดือนหรือที่เรียกกันติดปากว่า “เมนส์” ซึ่งเกิดขึ้นประมาณ 20-29% ของหญิงวัยเจริญพันธุ์... ใครที่ไม่เคยต้องทนทุกข์ก็สบายไป แต่สาวๆ บางคนนี่สิ ปวดท้องจนแทบทำอะไรไม่ได้ แถมหลายคนยังมีอาการคลื่นไส้คล้ายจะอาเจียนในขณะที่ฮอร์โมนพลุ่งพล่านช่วงวันนั้นของเดือนจนทำอะไรไม่ได้ ถึงขั้นที่หลายคนไม่อยากจะมีประจำเดือนอีกเลย

แน่นอนว่าพฤติกรรมส่วนหนึ่งของเราทำให้อาการปวดท้องเมนส์แย่กว่าเดิม... คนไทยเองก็มีความเชื่อที่ส่งทอดกันมารุ่นสู่รุ่นว่าการดื่มน้ำมะพร้าว ดื่มน้ำเย็น หรือแม้แต่การสระผมในช่วงวันนั้นของเดือนจะทำให้อาการแย่กว่าเดิม และสำหรับสาวๆ เองก็คงไม่อยากทรมานด้วยการท้าทายความเชื่อเหล่านั้น

แต่วันนี้เรามีข้อมูลน่าสนใจมาฝาก เพราะมีการพิสูจน์ทางการแพทย์แล้วว่า 5 สาเหตุนี้นี่แหละ ที่ทำให้อาการปวดท้องเมนส์รุนแรงยิ่งขึ้น

1) ยิ่งเครียด ยิ่งแย่

ดร.เทอร์รี ดันน์ สูตินรีแพทย์ สาขาระบบทางเดินปัสสาวะ จากโคโลราโด ยืนยันว่ายิ่งเครียด ยิ่งปวดท้อง... แต่เรื่องเครียดบางเรื่องก็ยากเกินจะจัดการได้ ถ้าใครพบว่าตัวเองเครียดเกินและเริ่มมีปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ ทางที่ดีควรปรึกษาจิตแทยพ์จะดีที่สุด

2) คาเฟอีน อาจทำให้อาการแย่ลง

คาเฟอีนที่มีในชา กาแฟ น้ำอัดลม และเครื่องดื่มชูกำลัง จะไปกระตุ้นฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกาย ซึ่งทำให้สาวๆ รู้สึกแย่ตั้งแต่ช่วงก่อนมีประจำเดือน 1-2 สัปดาห์ไปจนถึงช่วงวันแดงเดือดเลยทีเดียว ดร.ดันน์ บอกว่าถ้าอาการต่างๆ ไม่ดีนัก ลองลดหรืองดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนสักพักก็จะช่วยได้

3) ดื่มหนัก ยิ่งปวดท้อง

ดร.เคเซีย เกเธอร์ สูตินรีแพทย์จากนิวยอร์ก บอกว่า เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์จะลดระดับแมกนีเซียมในร่างกาย และหากสาวๆ คนไหนยิ่งดื่มหนักล่ะก็ จะยิ่งปวดท้องจากการที่ระดับโพรสตาแกลนดิน (Prostaglandin) ลดลงด้วย

ขณะที่ ดร.เคลลี่ เทรเดอร์ จากคณะแพทยศาสตร์ ม.บอสตัน บอกว่าสารโพรสตาแกลนดินจะถูกหลั่งออกมาในช่วงมีประจำเดือน โดยสารนี้เป็นสารเคมีตามธรรมชาติที่กระตุ้นการบีบตัวของมดลูกให้ขับเลือดออกมา จนอาจเป็นต้นเหตุของอาการปวดท้องน้อยได้... ถ้าใครที่รู้ตัวว่านิสัยรักการดื่มเป็นต้นเหตุของความทรมาน ลองงดดื่มสัก 2-3 วัน แล้วกินยาแก้อักเสบก่อนวันนั้นของเดือน จะช่วยลดอาการปวดได้

4) ปวดท้องเมนส์แถมท้องอืด เพราะชอบกินเค็ม

ประโยคที่ว่า You are what you eat คือสัจธรรมของโลกเลยก็ว่าได้ อย่างอาหารที่เรากินเข้าไปก็กระทบกับประจำเดือนเหมือนกัน หากใครที่ชอบกินเค็มหรือติดการใส่เครื่องปรุงเยอะๆ รู้ตัวมั้ยว่าทำให้ร่างกายได้รับเกลือมากเกินไป และเกลือเหล่านี้นี่เองที่นอกจากทำให้ร่างกายบวมน้ำแล้ว ยังทำให้ท้องอืดช่วงวันนั้นของเดือนด้วย

แต่ก็ยังพอมีข่าวดีอยู่นะ... เว๊บไซต์ WebMD บอกว่าอาหารที่มีแคลเซียมสูง ผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี ช่วยลดความรู้สึกแย่ๆ ในช่วงของการมีประจำเดือนลงได้

5) ป่วยบางโรค ต้นเหตุของการปวด

การปวดท้อเมนส์แบ่งได้เป็น 2 ประเภท ประเภทแรกเกิดจากสาร prostaglandin ที่มีผลต่อมดลูกโดยตรง อีกประเภทเกิดจากตัวโรค ซึ่งลักษณะการปวดจะแตกต่างกันไป

พญ.สุขุมาลย์ สว่างวารี สูตินรีแพทย์และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งนรีเวช รพ.พญาไท 1 อธิบายว่าโรคดังต่อไปนี้อาจเป็นต้นเหตุของการปวดได้ คือ 1) เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) นอกจากปวดท้องน้อยช่วงมีเมนส์แล้ว มักจะปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ด้วย 2) เนื้องอกมดลูก ชนิดใต้เยื่อบุโพรงมดลูก (Submucous myoma) ทำให้ปวดมากกว่าปกติ 3) ปากมดลูกตีบ (Cervical stenosis) 4) ความผิดปกติของโครงสร้างทางกายภาพในอวัยวะสืบพันธุ์ ทำให้ประจำเดือนไหลออกมาไม่ได้

นอกจากนี้ การปวดท้องเมนส์ยังมีอีกหลายสาเหตุเลยนะ ทั้งภาวะเนื้องอกรังไข่ ภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ การตั้งครรภ์ เนื้องอกมดลูกชนิดต่างๆ การติดเชื้ัอในทางเดินปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ท้องนอกมดลูก ลำไส้อักเสบเรื้อรัง อุ้งเชิงกรานอักเสบ มีพังผืดในช่องท้อง เป็นต้น

 

ทางที่ดี คือหมั่นสังเกตตัวเอง ถ้าพบว่ามีความผิดปกติหรือเกิดบางอย่างที่ไม่เคยเกิด การไปหาหมอเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงจะดีที่สุด