เคยสงสัยมั๊ย? ทำไมชาวมุสลิมทั่วโลกต้องเฝ้าดูดวงจันทร์ก่อนการถือศีลอด?
พอดีเรามีเพื่อนที่รู้จักเป็นชาวมุสลิม ก็เลยรู้มาว่าเมื่อถึงวันเฉลิมฉลองของพวกเขาหลังการถือศิลอด คนที่นับถือศาสนาอิสลามจากทั่วโลกจะเตรียมตัวเพื่องานนี้เป็นพิเศษ และเพื่อไขข้อสงสัยว่าทำไมพวกเขาต้องจัดงานเทศกาลนี้ขึ้นมา แล้วทำไมต้องคอยเฝ้าพระจันทร์เพื่อกำหนดวันสำคัญนี้ด้วย เรามีคำตอบมาแชร์เพื่อคุณจะได้เข้าใจเพื่อนๆ คุณได้มากขึ้นยังไงล่ะ!
เพราะดวงจันทร์คือจุดเริ่มต้นของ “ดาราศาสตร์”
อย่างที่รู้กันดี ตามหลักคอมม่อนเซ้นส์ “ดวงจันทร์”ก็คือดาวบริวารของโลกที่คอยส่องสว่างยามค่ำคืน มันมีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 5 เลยนะเมื่อเทียบกับบรรดาดาวบริวารอื่นๆ ในระบบสุริยะ แต่! สำหรับชาวมุสลิมพวกเขาให้ความสำคัญมากกว่านั้น เว็บไซต์news.muslimthaipost.com เล่าว่าดวงจันทร์เป็นอะไรที่มากกว่าการส่องสว่างบนฟากฟ้า เพราะมุสลิมมองว่ามันเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาวิทยาการด้านดาราศาสตร์ให้กับคนในยุคนี้ โดยถ้าย้อนไปในอดีตคนโบราณจะใช้ดวงจันทร์นับเดือนนับตะวันกันเป็นปกติ ถูกมั๊ย? และชาวมุสลิมเขาก็จะนับเดือนกันแบบนี้เลย พูดง่ายๆ ว่า ปฏิทินที่เขาใช้นั้นเป็นแบบจันทรคติและจะเรียกปีตามฉบับอิสลามว่า ปี “ฮิจเราะห์ศักราช” ตัวย่อคือ ฮ.ศ. ทำให้การดูเดือนนั้นต้องอิงตามการปรากฎตัวหรือเฟสของดวงจันทร์ในแต่ละวันนั่นเอง
และนี่คือการนับเดือนจากดวงจันทร์ตามฉบับอิสลาม
เราขอเล่าแค่ส่วนที่เราเข้าใจแบบง่ายๆ เลยละกัน ขอเริ่มที่การนับวันให้ครบหนึ่งเดือนตามหลักศาสนาของพวกเขาก่อน ซึ่งในหนึ่งเดือนตามจันทรคตินั้นมีประมาณ 29 – 30 วัน สมมุติวันนี้เป็นวันที่ 1 คุณก็นับต่อไปอีก 29 วัน พอถึงวันที่ 29 ก็รอดูดวงจันทร์หลังพระอาทิตย์ตก ถ้ามองเห็นเสี้ยวดวงจันทร์เล็กๆ ก็ให้วันถัดไปเป็นวันที่ 1 ของเดือนใหม่ได้เลย ไม่จำเป็นต้องเป็นฟูลมูน แต่ถ้าไม่พบก็ให้วันถัดไปเป็นวันที่ 30 หมายความว่าในเดือนนี้เนี่ยจะมีทั้งหมด 30 วัน และหลังวันที่ 30ก็จะเป็นวันที่หนึ่งของเดือนใหม่นั่นเอง ไม่งงกันใช่มั๊ย?
การเฝ้าพระจันทร์เพื่อเข้าสู่เดือน “อันศักดิ์สิทธิ์” และรอคอยสู่วันแห่งการ “เฉลิมฉลอง”
ข้อมูลสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติบอกว่า เมื่อพูดถึงเดือนอันศักดิ์สิทธิ์ของชาวมุสลิม ในศาสนาอิสลามจะเรียกเดือนนี้ว่า “รอมะฎอน” ซึ่งเป็นคำในภาษาอาหรับ ทุกๆ ปีแน่นอนว่าสัญญาณที่ช่วยให้พวกเขาทราบว่าเดือนนี้มาถึง ก็คือการปรากฏตัวของดวงจันทร์ ปรากฏยังไงเราก็อธิบายไปแล้ว และในปีนี้เราก็ทราบมาว่า วันที่ 1 ของเดือนรอมะฎอนนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ 6 พฤษภาคมที่ผ่านมา และพอลองมานั่งนับวันให้ครบ 29 วัน เลยรู้ว่าวันที่ 3 มิถุนายนนี้เองคือวันที่ชาวไทยมุสลิมทั่วประเทศต้องเฝ้าดูพระจันทร์เพื่อกำหนดวันที่ 1 ของเดือนใหม่ และสิ่งที่สำคัญของการดูพระจันทร์ในวันนี้ก็คือการรอคอยเพื่อเฉลิมฉลอง ตามหลักอิสลามพระเจ้าจะกำหนดให้วันที่ 1 หลังเดือนรอมะฎอนเป็นวันที่มุสลิมต้องเฉลิมฉลอง พบปะเครือญาติ แต่งตัวสวยงาม เยี่ยมเยือนสุสานบรรพบุรุษ ให้เงินแก่เด็กๆ หรือลูกหลาน พูดง่ายๆ ว่าวันนี้ก็เปรียบเสมือนวันปีใหม่ของมุสลิมทั่วโลกนั่นเอง โดยพวกเขาเรียกวันนี้ว่า อีดุลฟิฏริ หรือ วันอีดเล็ก และหลังจากนี้ไปอีกประมาณสองเดือนกว่าๆ จะมีการเฉลิมฉลองกันอีกครั้ง โดยจะเรียกว่าวันนั้นว่าอีดใหญ่ หรืออีดิลอัฎฮา ชื่อภาษาอังกฤษแบบสั้นๆ ที่ใช่เรียกสองวันสำคัญนี้ก็คือ “Eid Day” หรือ “Eid Mubarak”
และเมื่อเล่าถึงเดือนอันศักดิ์สิทธิ์ ชาวมุสลิมจะเชื่อว่าศักดิ์สิทธิ์มาก เพราะตามคัมภีร์อัลกุรอานของพวกเขาได้บอกไว้ว่า ในเดือนนี้ทุกคนต้องทำการถือศีลอดตลอดเดือน ประมาณเกือบสามสิบวัน เพื่อฝึกความอดทน เข้าถึงพระเจ้า สำรวมกาย วาจา จิตใจ ลดกิจกรรมทางเพศ อุทิศส่วนกุศล สวดภาวนาให้เข้าถึงพระผู้เป็นเจ้า (อัลลอฮ) ระลึกถึงภาวะขาดแคลนอาหารของผู้ที่ไม่ได้รับการดูแลจากสังคม เช่น คนยากจนนั่นเอง!
เป็นยังไงกันบ้าง เราเชื่อว่าน่าจะหายสงสัยกันแล้วว่าทำไมเพื่อนมุสลิมต้องให้ความสำคัญกับการรอการปรากฎของดวงจันทร์อยู่ในทุกๆ ปี ถือว่าเป็นอีกความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่สร้างอารยธรรมให้โลกใบนี้มีความน่าสนใจอยู่ไม่น้อย