หายโควิดแล้วอย่าชะล่าใจ เพราะอาจเสี่ยงภัยจาก Long COVID

ถึงโควิดจะดูติดง่ายขึ้นเรื่อยๆ แต่ก็อย่าชะล่าใจคิดว่าติดไปให้จบๆ เพราะนอกจากจะมีโอกาสกลับมาติดซ้ำแล้ว ยังมีภาวะ Long COVID ที่อาจต้องเตรียมรับมือ เพราะได้มีงานวิจัยล่าสุดของมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ร่วมกับศูนย์วิจัยชีวการแพทย์ด้านสุขภาพของออกซ์ฟอร์ด (BRC) และสถาบันวิจัยสุขภาพแห่งชาติ (National Institute for Health Research: NIHR) ของสหราชอาณาจักร เปิดเผยรายงานผลการศึกษาวิจัยล่าสุด พบว่าผู้ป่วยโควิดราว 37% หรือกว่า 1 ใน 3 จะเกิดภาวะลองโควิด (Long COVID) หรือมีอาการในระยะยาวอย่างน้อย 1 อย่าง หลังจากที่ติดเชื้อไปแล้วนาน 3 - 6 เดือน เพราะฉะนั้นใครที่คิดว่าโควิดติดไปไม่เป็นไร เปลี่ยนความคิดใหม่ยังทันนะ



Long COVID อาการหลังติดที่ต้องรับมือ
Long COVID หรือ Post COVID Syndrome เป็นอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นหลังจากการติดเชื้อโควิด-19 และหายดีแล้ว ซึ่งหากเป็นก็จะมีอาการอยู่นานหลายเดือน โดยสาเหตุของการเกิดกลุ่มอาการ Long COVID นั้นเป็นผลมาจากการที่ร่างกายต่อสู้กับเชื้อโควิดด้วยการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา ซึ่งในขณะทำการต่อสู้นั้นจะก่อให้เกิดสารอักเสบหลั่งออกมาเป็นจำนวนมาก โดยสารอักเสบเหล่านี้เมื่อหลั่งออกมาทั่วร่างกาย จะทำให้ร่างกายอยู่ในสภาวะตึงเครียด อ่อนล้า จนเกิดเป็นอาการ Long COVID ในที่สุด ซึ่งกลุ่มคนไข้ผู้หญิงจะมีโอกาสเป็น Long COVID มากกว่าผู้ชาย เช่นเดียวกับผู้ป่วยในกลุ่มโรคอ้วน โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ก็จะมีโอกาสป่วยเป็น Long COVID และมีอาการรุนแรงมากกว่ากลุ่มอื่นๆ 

Covid-19 VS Long COVID อาการเหมือน – ต่างกันอย่างไร
ขนาดโควิดยังติดได้ไม่รู้ตัว ก็เลยยิ่งต้องสังเกตอาการ Long COVID ให้ดี ซึ่งอาการของ Long COVID จะคล้ายกันกับตอนยังติดเชื้อโควิด คือ ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนยังมีไข้ ไอเรื้อรัง แม้จะหายจากการติดเชื้อมาแล้วเป็นเดือน รวมถึงอาจมีอาการเจ็บคอร่วมด้วย นอกจากนี้ยังมีอาการหลักที่พบได้เกือบทุกคนที่เป็น Long COVID คือ รู้สึกอ่อนเพลียมาก ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และข้อต่อต่างๆ มาพร้อมกับผมร่วง สมองล้า ปวดศีรษะ รวมถึงอาจพบอาการท้องเสียร่วมด้วยได้ ส่วนอาการทางด้านจิตใจที่อาจพบได้เช่นกัน คือ นอนไม่หลับ เครียด ซึ่งอาจรุนแรงจนถึงขั้นพบว่ามีอาการซึมเศร้า โดยเป็นผลมาจากความเครียด และความวิตกกังวลในช่วงกักตัวตอนติดเชื้อ

ถึงไม่เป็น Long COVID ก็มีสิทธิ์เกิดภาวะแทรกซ้อน
แม้กลุ่มอาการ Long COVID จะหายเองได้ แต่ถ้าดูแลตัวเองไม่ดีพอ ก็อาจเกิดอาการรุนแรงจนกระทบต่อการใช้ชีวิต รวมถึงกลุ่มอาการต้องสงสัยที่เกิดขึ้น ก็อาจไม่ได้เป็นผลมาจาก Long COVID แต่เป็นผลมาจากภาวะแทรกซ้อน หรือความผิดปกติอื่นๆ ที่จำเป็นต้องได้รับการรักษา ได้แก่

• ตับอักเสบหรือไตวาย จากการกินฟ้าทะลายโจรมากเกินไปในช่วงกักตัวรักษาโควิด ซึ่งอาจทำให้หลังหายดีแล้ว ยังพบอาการตัวร้อน มีไข้ ที่คล้ายกับ Long COVID ได้ และอาการจะยิ่งทรุดหนักมากขึ้น หากไม่ได้รับการรักษา
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ อันเป็นผลมาจากการรักษาโควิด ซึ่งอาจทำให้มีอาการ หอบ เหนื่อย อ่อนเพลีย ที่เหมือนกับ Long COVID 
• อ่อนเพลียจากภาวะ CFS (Chronic Fatigue Syndrome) หรือ กลุ่มอาการอ่อนเพลียเหนื่อยล้าเรื้อรัง ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะนี้จะคล้ายกันกับ Long COVID คือ เป็นผลมาจากความเครียด และการติดเชื้อไวรัส 

• เสริมโปรตีนให้กับร่างกาย ทั้งจากเนื้อสัตว์ นม ถั่ว ไข่ และธัญพืช โดยปริมาณโปรตีนที่เหมาะสมนั้นจะเทียบตามน้ำหนักตัวคือ 1 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
• เน้นอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เพราะขณะติดเชื้อร่างกายจะสร้างอนุมูลอิสระออกมามากกว่าปกติ ส่งผลให้เซลล์ต่างๆ ในร่างกายเสียหาย ดังนั้นหลังจากหายดีแล้วจึงจำเป็นต้องได้รับการซ่อมแซม
• หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์ อย่างอาหารสำเร็จรูป อาหารแช่แข็ง อาหารหมักดอง รวมไปถึงควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และผลไม้รสหวานด้วย เพราะกลุ่มอาหารเหล่านี้มีผลทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายต่ำลง
• เมื่อไหร่มีเกิดอาการอ่อนเพลีย ให้แบ่งการกินอาหารเป็นมื้อย่อยๆ 4 – 6 มื้อ เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้สูงได้ตลอดวัน และทำให้อ่อนเพลียน้อยลง 
• เสริมวิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น วิตามิน A B C และ D แมกนีเซียมที่ช่วยการทำงานของกล้ามเนื้อ และน้ำมันปลาที่มีคุณสมบัติในการต้านการอักเสบ
• นอนพักผ่อนให้เพียงพอ ทำกิจกรรมที่ชื่นชอบเพื่อคลายความเครียด หรืออาจใช้อาหารเสริมเป็นตัวช่วยในการนอนหลับ เช่น เมลาโทนิน ตลอดจนสารสกัดอื่นๆ เช่น แอลทีลานินจากชาเขียวและคาโมมาย เป็นต้น
• ปรึกษาจิตแพทย์ หากพบอาการนอนไม่หลับรุนแรง และมีความเครียดมาก เพราะเป็นผลมาจากปัญหาด้านจิตใจ