นี่คือวิธีกินยา ก่อน-หลังอาหารที่ถูกต้อง พร้อมวิธีรับมือหากลืมกินยา

เวลาที่ป่วยจนต้องปรี่ไปหาคุณหมอ เราก็มักจะได้ยานานาชนิดติดมือกลับบ้านมาด้วยแทบทุกครั้ง ซึ่งยาแต่ละตัวก็จะมีเวลาระบุว่าเป็นยาสำหรับกินก่อนหรือหลังอาหาร หรือเฉพาะเวลาที่มีอาการเท่านั้น แต่เราเคยรู้หรือเปล่าว่าจริงๆ แล้วยาก่อนอาหาร ควรกินก่อนอาหารกี่นาที และยาหลังอาหาร ควรกินหลังจากมื้ออาหารกี่นาที หรือวันไหนมึนๆ ลืมกินยาตามเวลาที่กำหนด จะทำยังไงดีล่ะทีนี้? 



1.ยาก่อนอาหาร
ยาก่อนอาหารคือยาที่ควรกินก่อนมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ท้องว่าง เพื่อให้ยามีประสิทธิภาพคงเดิม รวมถึงเป็นช่วงที่ร่างกายสามารถดูดซึมยาได้ดีที่สุด หากกินระหว่างมื้ออาหารหรือหลังมื้ออาหาร ยาอาจถูกทำลายหรือมีประสิทธิภาพลงเมื่อเจอกับกรดปริมาณมากที่มาจากการหลั่งของกระเพาะอาหารได้  

ลืมกินยาก่อนอาหาร ทำไงดี?
ถ้าลืมกินยาก่อนอาหาร หรือเพิ่งนึกขึ้นได้ก่อนจะกินอาหารไม่ถึงครึ่งชั่วโมง ควรข้ามยามื้อที่ลืมไปเลย หรืออาจรอให้กระเพาะอาหารว่างก่อนแล้วค่อยกินยา ซึ่งใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงหลังอาหาร แต่ถ้ามียาที่ต้องกินก่อนมื้อถัดไปอยู่แล้ว ให้รอแล้วข้ามไปกินยาของมื้อถัดไปแทนได้เลย ไม่ต้องกินซ้ำ
 
2. ยาหลังอาหาร
ยาหลังอาหารควรกินหลังอาหารทันที และไม่ควรนานเกิน 15 นาทีหลังอาหาร หรืออาจจะทานพร้อมอาหารไปเลยก็ได้ หรือก่อนอาหารคำแรกก็ได้เช่นกัน เพราะยาประเภทนี้มักมีผลให้เกิดความระคายเคืองในกระเพาะอาหาร อาจทำให้คลื่นไส้อาเจียนได้ หรือยาประเภทนี้อาจต้องการกรดในกระเพาะอาหารเพื่อช่วยในการดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งกระเพาะอาหารของเราจะหลั่งกรดมากที่สุดในระหว่างที่ทานอาหารเท่านั้น

ลืมกินยาหลังอาหาร ทำไงดี?
ถ้าลืมกินยาหลังอาหาร เราสามารถกินยาได้ทันทีที่นึกได้ แต่ต้องไม่เกิน 15 นาทีหลังอาหาร ถ้าเลย 15 นาทีไปแล้ว ควรรอกินยาหลังอาหารในมื้อถัดไปแทน หรืออาจกินอาหารมื้อย่อยก่อนกินยาก็ได้ ถ้ายาเป็นยาที่มีความสำคัญและข้ามไม่ได้
 
3. ยาก่อนนอน
จริงๆ แล้วยาที่แนะนำให้กินก่อนนอนมีหลายประเภท แต่โดยทั่วไปแนะนำให้กินก่อนเข้านอน 15-30 นาที เพราะเป็นช่วงเวลาที่ยาจะเริ่มออกฤทธิ์และอาจมีผลข้างเคียงทำให้ง่วงหรือเวียนหัวได้ 

เมื่อคืนลืมกินยาก่อนนอน ทำไงดี?
ถ้าลืมรับประทานยาก่อนนอน ส่วนใหญ่จะเพิ่งนึกขึ้นได้ในเช้าวันรุ่งขึ้น ไม่ควรกินยานั้นในตอนเช้า แต่ให้รอถึงเวลาก่อนเข้านอนในคืนถัดไป ค่อยกินยาก่อนนอนชนิดนั้น  
   
 
4. ยารับประทานเวลามีอาการ
ยาทานเมื่อมีอาการ ควรรับประทานเมื่อมีอาการเท่านั้น ยากลุ่มนี้มักระบุในฉลากว่าให้ทานทุกๆ 4-6 ชั่วโมง ทุก 8 ชั่วโมง หรือทุก 12 ชั่วโมงแล้วแต่ชนิด เมื่อมีอาการเราสามารถทานยาได้ทันทีโดยไม่ต้องคำนึงถึงมื้ออาหาร หากทานยาแล้วถ้ายังมีอาการอยู่สามารถทานซ้ำได้ตามระยะเวลาที่ระบุไว้บนฉลาก ไม่ควรทานบ่อยกว่านั้น ถ้าหายแล้วก็สามารถหยุดยาได้ทันที


ยาบางประเภทอาจมีวิธีทานนอกเหนือจากยาทั่วๆ ไป เราควรทำความเข้าใจยาแต่ละชนิดและตั้งใจฟังเภสัชกรอธิบายขณะที่ส่งมอบยาให้กับเรา และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เพื่อผลลัพธ์ที่ดีของยาชนิดนั้นๆ