Hypothermia ภาวะตัวเย็นเกินไป...รับมือยังไง เมื่อเจออากาศหนาววว

ช่วงนี้หลายคนก็เดินหน้าขึ้นดอยไปรับลมหนาวกันรัวๆ แต่ก็อย่าลืมเตรียมเสื้อผ้าอุปกรณ์สร้างความอบอุ่นร่างกายกันไปให้พร้อม เพราะถ้ารับมือไม่ดี ระวังจะเจอกับภาวะ Hypothermia หรือที่เรียกว่าภาวะตัวเย็นเกินไป ที่อาจอันตรายถึงชีวิต



Hypothermia ภาวะนี้คืออะไร
อ.พญ.ภัทรานิษฐ์ ภัทรพรเจริญ ภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล อธิบายว่า “ภาวะตัวเย็นเกินไป เกิดขึ้นเมื่ออากาศภายนอกเรามีอุณหภูมิต่ำ ทำให้ร่างกายเราจะพยายามสร้างความอบอุ่นให้กับตัวเองโดยการหดตัวของหลอดเลือดส่วนปลาย ทำให้ผิวหนังซึ่งมีหลอดเลือดส่วนปลายไปเลี้ยงแสดงความเย็นออกมามากขึ้น เนื่องจากว่าในเวลาปกติการที่ผิวหนังเราอุ่นเพราะมีเลือดไปเลี้ยงที่ผิวหนังและที่ส่วนปลายของอวัยวะ แต่ถ้าเกิดว่าหลอดเลือดหดเยอะ หรือหดมากเกินไปเพื่อที่จะเก็บความร้อนไว้ในร่างกาย ก็จะทำให้ผิวหนังเราเย็นขึ้นนั่นเอง” ซึ่งความพีคคือไม่ใช่แค่อุณหภูมิร่างกายเราจะต่ำลงเฉยๆ แต่มันจะส่งผลต่อการทำงานของร่างกายด้วย

สรุปง่ายๆ คือ ภาวะ Hypothermia ก็คือภาวะที่ร่างกายสูญเสียความร้อนอย่างรวดเร็วและไม่สามารถสร้างความอบอุ่นได้ทันเวลา จนอุณหภูมิในร่างกายต่ำกว่า 35 องศาเซลเซียสซึ่งส่งผลต่อระบบการทำงานในร่างกาย โดยเฉพาะระบบหัวใจและสมอง

ส่องสาเหตุหลักที่ทำให้ร่างกายเย็นผิดปกติ
สาเหตุหลักๆ ในการเกิดภาวะนี้ก็คือการที่ร่างกายสูญเสียความร้อนอย่างต่อเนื่องและไม่สามารถสร้างความอบอุ่นได้เพียงพอ จนทำให้อุณหภูมิของร่างกายลดต่ำลงเรื่อยๆ จนอยู่ในระดับที่เป็นอันตราย ซึ่งสาเหตุของการสูญเสียความร้อนนั้นมีอยู่ด้วยกันหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็น การอยู่ในพื้นที่ที่มีอุณหภูมิต่ำแต่ไม่สวมใส่เสื้อผ้าหรือเครื่องป้องกันความหนาวเย็นที่จะสร้างความอบอุ่นให้ร่างกายไว้อย่างเพียงพอ หรือการสัมผัสกับความเย็นโดยตรง เช่น การกระโดดลงไปในน้ำที่เย็นจัดๆ หรือแม้แต่การสัมผัสกับลมหนาวที่มีอุณหภูมิต่ำมากๆ ซึ่งเป็นตัวการสำคัญในการทำให้ร่างกายสูญเสียความร้อน เพราะลมจะเป็นตัวที่ดึงเอาความร้อนที่ปกคลุมผิวหนังและร่างกายของเราออกไปสู่อากาศภายนอก

เริ่มสั่น และซึมเมื่อไหร่ ห้ามวางใจเด็ดขาด
โดยทั่วไปแล้ว อาจจะสังเกตได้ว่าผู้ที่เริ่มมีภาวะตัวเย็นจะมีอาการสั่น แต่ต้องบอกก่อนว่าอาการนี้อาจจะไม่ได้มีทุกคน เพราะฉะนั้นจำเป็นจะต้องให้ความใส่ใจเป็นพิเศษ บางคนอาจเริ่มมีความรู้สึกตัวน้อยลง หัวใจเต้นเร็วขึ้น ความดันเริ่มสูง หรือถ้าหนักเข้าก็จะเริ่มไม่ค่อยรู้สึกตัว หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ เอาเป็นว่าเมื่อไหร่ที่คนข้างๆ เริ่มมีอาการซึมผิดปกติ ให้ตั้งข้อสงสัยไว้ก่อน และคอยสังเกตอาการอื่นๆ เพื่อที่จะให้ความช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที

เทคนิคเติมความอุ่นให้เข้าร่าง
แน่นอนว่าถ้าเมื่อไหร่ที่อาการรุนแรง วิธีเดียวคือรีบส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด ส่วนวิธีที่จะแก้ไขปัญหานี้สำหรับคนที่ยังไม่ไปถึงขั้นหมดสตินั่นก็คือ พยายามไม่ให้ร่างกายสูญเสียความร้อนให้ได้มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการสวมใส่เสื้อผ้าหรือเครื่องป้องกันความหนาวที่หนาเพียงพอ หรือหากตัวเปียกน้ำ ให้ใช้ผ้าขนหนูเช็ดตัวให้แห้ง และห่มผ้าหนาๆ รวมไปถึงการดื่มเครื่องดื่มอุ่นๆ เพื่อสร้างความอบอุ่นให้กับร่างกาย เช่น น้ำอุ่น หรือนมอุ่นๆ นั่นเอง

ดื่มแอลกอฮอล์ช่วยเพิ่มอุณหภูมิได้มั้ย?
เราเชื่อว่านี่เป็นพฤติกรรมของหลายๆ คนทำเมื่ออยู่ในที่ที่อากาศหนาวๆ มักจะหันไปพึ่งแอลกอฮอล์เพื่อสร้างความอบอุ่นให้กับร่างกาย แต่รู้มั้ยว่าความจริงแล้ว การที่เราดื่มแอลกอฮออล์เข้าไปนั้น ร่างกายอาจจะอุ่นขึ้นก็จริง เพราะการที่แอลกอฮอล์เข้าไปจะทำให้หลอดเลือดส่วนปลายขยายตัว ทำให้เรารู้สึกว่าผิวหนังมีการนำความร้อนเข้ามา เพราะว่าตัวเลือดที่ไปเลี้ยงยังหลอดเลือดส่วนปลายมีปริมาณเพิ่มมากขึ้น ทำให้ในช่วงแรกอาจจะดูเหมือนมีความร้อนเพิ่มขึ้น แต่ว่าหลังจากนั้นตัวหลอดเลือดส่วนปลายที่นำความร้อนและขยายตัวนั้นจะทำให้ร่างกายสูญเสียความร้อนที่ผิวหนังได้ง่ายขึ้น ซึ่งในระยะยาวอาจทำให้อุณหภูมิในร่างกายต่ำลงได้จากการสูญเสียความร้อนที่ผิวหนังนั่นเอง

รู้อย่างนี้แล้ว ใครที่กำลังมีทริปจะไปสัมผัสอากาศหนาวที่ดอย ก็อย่าลืมเตรียมตัวและเสื้อผ้าไปให้พร้อม เพราะคุณคงไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นระหว่างทริปอันแสนสนุกของคุณหรอกใช่มั้ยล่ะ