Brain Freeze อาการปวดจี๊ดขึ้นสมองหลังกินของเย็น
เมื่อสู้ความร้อน แต่ความร้อนสู้กลับ แล้วพอจะหาของเย็นๆ มาเป็นตัวช่วยดับร้อนก็ทำให้ปวดจี๊ดขึ้นสมองไปอีก ซึ่งอาการนี้ถึงจะไม่ได้เป็นอันตราย เพราะได้มีงานวิจัยโดยนายแพทย์ Jorge Serrandor หนึ่งในผู้เขียนงานวิจัยอธิบายว่าการที่กระแสเลือดส่งเลือดไปที่สมองมากเป็นพิเศษเมื่อกินของเย็นจัด เป็นกระบวนการป้องกันภัยเมื่อมีความผิดปกติเกิดขึ้น แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังต้องไปหาคำตอบของอาการที่ว่านี้อยู่ดี เพื่อที่เวลากินของเย็นรอบหน้า จะได้ไม่จี๊ดขึ้นมาอีก
Brain Freeze กับอาการจี๊ดถึงสมอง
อาการปวดจี๊ดที่สมอง หรือที่เรียกว่า Brain Freeze นี้ได้มีการสันนิษฐานว่าอาจเกิดจากความเย็นไปสัมผัสกับปมประสาทสฟีโนพาลาทีน (sphenopalatine ganglion) ที่อยู่บริเวณเพดานปากและหลังคอ โดยเมื่อปมประสาทดังกล่าวถูกกระตุ้นก็จะทำการแจ้งไปยังสมองด้วยการหดและคลายตัวอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดอาการปวดจี๊ดที่สมองแทนที่จะเป็นในปาก เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า อาการปวดต่างที่ (referred pain) หมายถึงความปวดที่เกิดขึ้นในบริเวณหนึ่ง แต่กลับรู้สึกปวดจริงในอีกบริเวณหนึ่ง
ร่างกายป้องกันการสูญเสียความร้อน
นอกจากนี้ยังมีอีกหนึ่งสมมติฐานคือ ความเย็นทำให้หลอดเลือดในระบบประสาทหดตัวอย่างรวดเร็วเพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายสูญเสียความร้อน ก่อนจะคลายตัวจนเลือดไหลเวียนได้เป็นปกติ เพราะอย่างที่รู้กันว่าอุณหภูมิปกติของร่างกายจะอยู่ที่ประมาณ 37 องศาเซลเซียส ดังนั้นระบบทุกส่วนของร่างกายก็จะรับรู้และทำหน้าที่ช่วยกันควบคุมให้ระดับอุณภูมิคงที่ แต่เมื่อเรากินของเย็นมากๆ ในรวดเดียว กลไกในร่างกายก็จะทำงานป้องกัน จนเป็นเหตุให้เกิดอาการปวดจี๊ดขึ้นสมอง และเมื่อร่างกายสามารถปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิที่เจอได้ อาการก็จะหายไป ซึ่งอาการนี้ไม่ได้เกิดขึ้นแค่จากการกินของเย็นเท่านั้น แต่หากศีรษะหรือใบหน้าสัมผัสกับอากาศหนาวแบบกะทันหัน ก็ทำให้ปวดจี๊ดขึ้นสมองได้เหมือนกัน โดยจะมีอาการปวดจี๊ด บริเวณหน้าผาก หรือขมับ ซึ่งอาการปวดนี้จะคงอยู่ประมาณ 20 - 60 วินาที ขึ้นอยู่กับความเร็วและปริมาณของเย็นที่กินเข้าไป แต่ส่วนใหญ่แล้วมักมีอาการไม่เกิน 5 นาที
จี๊ดขึ้นสมอง...ต้องทำไง
ถึงแม้ว่าอาการปวดจี๊ดขึ้นสมองนี้จะเป็นอาการที่เกิดขึ้นและหายได้เองอย่างรวดเร็ว โดยที่ไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ แต่ก็สามารถป้องกันได้ โดยการกินช้าๆ ในปริมาณที่ไม่มากเกินไป และการกินของเย็นควรกินโดยให้อาหารอยู่บริเวณช่องปากช่วงหน้า อย่าให้โดนเพดานปาก เพื่อไม่ให้เส้นประสาทบริเวณเพดานปากและหลังคอสัมผัสได้ถึงความเย็น ส่วนใครที่อยากกำจัดอาการจี๊ดที่เกิดขึ้นแล้วให้หายไป ต้องทำตามนี้
- ดื่มน้ำอุ่น หรือน้ำที่อุณหภูมิห้องตามทันที
- ยกลิ้นแตะเพดานปาก เพื่อให้ความร้อนจากลิ้นช่วยทำให้ปมประสาทอุ่นขึ้น
- อ้าปากแล้วเอามือปิดปากไว้ จากนั้นหายใจเข้าทางปาก หายใจออกทางจมูกถี่ๆ เพื่อให้อากาศอุ่นไหลเวียนเข้าไปสัมผัสกับเพดานปาก
