กลูเตนถูกขนานนามว่า “ภัยเงียบ” จากการที่มันส่งผลเสียต่อร่างกายและจิตใจ บ่อยครั้งคนที่มีอาการแพ้ก็ไม่รู้ตัวว่าสิ่งที่ร่างกายเผชิญอยู่เป็นผลจากกลูเตน จึงควรไปตรวจให้แน่ใจว่าเราแพ้อะไรบ้าง

ยิ่งใกล้ช่วงเทศกาลกินเจแบบนี้ ยิ่งต้องระวัง เพราะนอกจากเราจะพบกลูเตนในธัญพืช อย่างข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ และผลิตภัณฑ์จากข้าวสาลีจำพวกขนมปังและเบเกอรีต่างๆแล้ว ยังรวมถึงยาเม็ดและยาแคปซูลบางชนิดด้วย โดยข้อมูลจาก สสส. ยังระบุอีกว่า “กลูเตน” มักใช้เป็นส่วนประกอบในการทำเนื้อเทียมในอาหารมังสวิรัติ และอาหารเจ รวมถึงยังพบได้ใน ปลากระป๋อง กะทิสำเร็จรูป น้ำมันหอย ซอสถั่วเหลือง เป็นต้น 

 

 

1) ระบบทางเดินอาหารผิดปกติ – หลังจากกินอาหารที่มีกลูเตน จะรู้สึกคลื่นไส้ ท้องอืด ท้องเสีย ปวดท้อง บางคนอาจท้องผูก ซึ่งคนมักเข้าใจผิดว่าเป็นอาการของโรคลำไส้แปรปรวน  คนแพ้กลูเตนจึงยังไม่หายขาดจากอาการดังกล่าวเพราะไม่เคยไปตรวจเลือด

2) น้ำหนักขึ้นหรือลงโดยไม่มีสาเหตุ – เกิดจากความผิดปกติในระดับเซลล์และระบบเผาผลาญทำงานไม่ปกติ และการที่น้ำหนักเปลี่ยนแปลงกระทันหันอาจทำให้โรคอื่นๆ ตามมาได้
 

3) ความผิดปกติของฮอร์โมน – ส่งผลให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ น้ำหนักขึ้นๆ ลงๆ นอนไม่หลับ โดยจะมีอาการมากในช่วงวัยรุ่น หญิงตั้งครรภ์ และหญิงวัยทอง ซึ่งสาวๆ อาจคิดว่าเป็นเรื่องธรรมดา ไม่เกี่ยวกับการกินแป้ง

4) ระบบประสาทส่วนกลางมีปัญหา – การวิจัยของสถาบันประสาทวิทยา ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย เมื่อปี 2012 พบว่า คนที่แพ้กลูเตนมีโอกาสเป็นไมเกรนมากกว่า โดยจะปวดหัวหลังจากกินอาหารที่มีกลูเตนราว 30-60 นาที นอกจากนี้ ยังมีอาการซึมเศร้า วิตกกังวล เหนื่อยล้า หงุดหงิดง่าย ไม่มีสมาธิ และนอนไม่หลับอีกด้วย บางคนอาจมีอาการของโรคสมาธิสั้นเลยทีเดียว

5) สภาพผิวและเล็บแย่ – มักมีอาการผิวหนังอักเสบ ผื่นคันคล้ายตุ่มน้ำ และอาการคันซึ่งมักเกิดบริเวณใบหน้า ไรผม ลำตัว มือ ข้อศอก และก้น ส่วนเล็บจะเปราะง่าย

6) สุขภาพปากและฟันแย่ – การแพ้กลูเตนทำให้การดูดซึมแร่ธาตุและสารอาหารของลำไส้ผิดปกติ หนึ่งในแร่ธาตุที่จำเป็นคือแคลเซียม ทำให้เกิดอาการเสียวฟัน ฟันผุ ไปจนถึงแผลในช่องปาก แม้คุณจะดูแลสุขภาพในช่องปากเป็นอย่างดีและพบทันตแพทย์เป็นประจำก็เถอะ 

7) โลหิตจางเพราะขาดธาตุเหล็ก – เพราะลำไส้ดูดซึมธาตุเหล็กได้ไม่ดี ทำให้มีเลือดต่ำ หายใจถี่ เหนื่อยล้า ปวดหัว ตัวซีด รวมถึงอาการของโรคไขข้อ

8) โรคแพ้ภูมิตัวเอง – ผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเองหรือโรคพุ่มพวงหลายคน มีประวัติแพ้กลูเตน เมื่อกินแป้งเข้าไปภูมิคุ้มกันจะไปจัดการเซลล์ในลำไส้ของตัวเอง ทำให้อาการแย่ลง และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนในอวัยวะต่างๆ ตามมา เช่น ต่อมไทรอยด์ผิดปกติ ตับมีปัญหา โรคเบาหวาน โรคโครห์น (Crohn's Disease) โรคด่างขาว โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ และเส้นเลือดตีบ

ถ้าคุณสงสัยว่าความผิดปกติที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับการกินแป้ง หรือกลูเตนหรือไม่ ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจเลือด วัดระดับภูมิต้านทาน โดยกินอาหารที่มีกลูเตนก่อนไป เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนของผลตรวจ

ส่วนคนที่แพ้กลูเตน ตอนนี้ก็มีทางเลือกเป็นอาหารปลอดกลูเตน (Gluten-free) ที่มีวางจำหน่ายมากมาย ทำให้สะดวกต่อการใช้ชีวิตมากขึ้น